In de Wet inkomstenbelasting 2001 is een regeling opgenomen die reguliere voordelen uit aandelen die krachtens erfrecht zijn verkregen, op verzoek, buiten het inkomen uit aanmerkelijk belang houdt. De regeling beoogt te voorkomen dat over hetzelfde vermogen dubbel belasting wordt geheven. Dit risico ontstaat bijvoorbeeld als bij overlijden al afgerekend wordt over het in de aandelen besloten beleggingsvermogen en kort daarna dividend uit dat vermogen wordt uitgekeerd. Dat dividend zou zonder deze regeling opnieuw belast zijn. 

Erfenis met belastingschuld

In januari 2018 overlijdt een ondernemer met 100% van de aandelen in zijn bv. Over het beleggingsvermogen van € 673.000 moet direct belasting worden betaald. De vier erfgenamen, de weduwe en drie kinderen, richten in juni 2019 een gezamenlijke holding op waarin ze hun aandelen inbrengen. Twee maanden later splitsen ze deze in vier persoonlijke holdings. Beide stappen gebeuren fiscaal gefacilieerd. Op 31 december 2019 keert de holding van een van de kinderen dividend uit. Het kind doet een beroep op de regeling om dit buiten het inkomen te houden.

Niet dezelfde bv

De inspecteur weigert dit. Zijn argument is dat de wet spreekt over 'aandelen die krachtens erfrecht zijn verkregen'. De zoon heeft de aandelen in zijn vaders bv geërfd, maar het dividend komt uit zijn persoonlijke holding. Die heeft hij zelf opgericht. Letterlijk voldoet dit niet aan de wettekst. De rechtbank geeft de zoon gelijk. Het doel van de regeling is om te voorkomen dat bij onverwacht overlijden dubbel belasting wordt geheven over hetzelfde vermogen. Die dubbele heffing dreigt hier evenzeer, ook al zitten de aandelen nu elders.

In de plaats

Cruciaal is dat de herstructurering fiscaal gefacilieerd was. De nieuwe aandelen zijn juridisch in de plaats getreden van de geërfde. Het dividend komt uit het beleggingsvermogen waarover is afgerekend. Een strikte letterlijke uitleg zou leiden tot een resultaat dat de wetgever niet beoogde.